Razzia!
Alles over de razzia in het dorp Benschop tijdens de Tweede Wereldoorlog
Met onder meer:
- Lezers reageren op het boek ‘Het verraad van Benschop’
- Nieuwe inzichten en bronnen
- Stel vragen aan direct betrokkenen
Zeventig jaar zwegen de inwoners van het boerendorp in de Lopikerwaard. Nu komen de verhalen los.
Onderduiken in Benschop
Tijdens de Tweede Wereldoorlog duiken honderden mannen uit heel Nederland onder in Benschop. Sommigen sluiten zich aan bij het verzet.
September 1944: onderduikers en verzet in Benschop samen op de foto. De oorlog is bijna voorbij. Denken ze.
In februari 1945 vallen negen verzetshelden.
Meer lezen? Bestel nu Het verraad van Benschop
Met elkaar zorgen wij ervoor dat de helden in gedachten voortleven.
Deel uw verhaal
Deel uw kennis over het drama van Benschop met anderen en kom met hen in contact.
Wat wij nog willen weten:
- Waarom leven het verzet en veel boeren in Benschop met elkaar op gespannen voet in de laatste oorlogs-winter?
- Waarom vallen in Benschop elf weken voor de Bevrijding nog zoveel doden?
- Is het verraad daadwerkelijk helemaal opgelost?
- Waarom zwijgt Benschop zeventig jaar lang?
Meer lezen? Bestel nu Het verraad van Benschop
Wat wij al wel weten:
- Dinsdag 13 februari 1945
Razzia in Benschop. Twee Nederlandse verzetsstrijders en drie Duitse militairen sneuvelen bij een schietpartij. De Duitsers arresteren op deze dinsdag tientallen verzetsmannen en onderduikers. Ze brengen hen naar een Utrechtse gevangenis.
- Zaterdag 17 februari 1945
Zeven Nederlanders sterven voor het vuurpeloton bij een Benschopse hooiberg.
- Februari 1946
De Politieke Opsporingsdienst (POD) arresteert drie verraders.
Meer lezen? Bestel nu Het verraad van Benschop
Over de auteur
Bram de Graaf is journalist/historicus en familie van verzetslieden uit de Lopikerwaard. Hij spreekt tientallen getuigen en spit de archieven door. Meer over de auteur >>
FRAGMENT 1:
Het was zes uur, weet Hilda nog. Arie las een boek, zij breide een paar sokken. De telefoon rinkelde. Grote schrik. Het zou toch niet? Arie nam op. Hij vernam het codewoord en zei hij tegen Hilda: ‘Ze komen!
‘Doe je plicht!’
Hilda pakte de scheepshoorn en ging via de achterdeur over het grindpad naar de brug voor hun huis. ‘Het was nevelig, je zag niet zoveel,’ zegt ze zeventig jaar later. ‘Uit alle macht blies ik eerst de ene kant op en toen de andere. Ik maakte een behoorlijk kabaal.’
Ze wilde weer teruglopen, toen ze aan de overkant van het water bij de bakker, nog geen vijfentwintig meter bij haar vandaan, twee figuren in uniform met fietsen ontwaarde, die haar richting op keken. Duitsers! Ze liep zo rustig mogelijk naar achteren, de scheepshoorn tussen haar kleren verstoppend. Buurman Leen Horden, die een smederij had, stak zijn hoofd uit het raam. ‘Hil, wat is er?’ ‘Moffen!’ siste ze.
Piet Klever (1943), zoon van een van de gefusilleerde mannen: “Ik ben blij dat het nu allemaal is uitgezocht en opgeschreven. Als ik mijn moeder er als kind naar vroeg, zei ze: ‘Dat vertel ik later nog wel eens.’ Ze heeft het nooit gedaan.”
Het monument op Benedeneind 361 in Benschop
FRAGMENT 2:
Opeens zag Adriaan vijftig meter voor zich een Duitse soldaat de weg op stappen. Hij stak zijn rechterhand op en zei: ‘Halt!’ Langs de kant bij de sloot stonden nog een paar mensen met de fiets aan de hand. ‘Een stuk of zes, denk ik,’ zegt hij. ‘Ik kende ze niet. Het waren geen Benschoppers – waarschijnlijk doortrekkers. Ik was de jongste. Ik dacht: wat nu?’
Er kwam een bus aan. Voor hun neus stopte hij. Het portier ging open en een Duitse officier stapte uit. ‘Een oudere man.’
‘Los, los!’ schreeuwde de officier. Jan Aart en Jasper kwamen daarna als eersten uit de bus. Adriaan verstijfde. Zijn overburen! Hij kende ze erg goed. ‘Zulke fijne jongens.’ Er was een blik van herkenning. Arie Klever stapte uit. Jan Zwol. A.C. Klever. Jan de Boer. Adriaan van Vliet. ‘Allemaal het hoofd in de schouders. Aan hun ogen zag je dat ze dondersgoed doorhadden wat er ging gebeuren.’
Meer lezen? Bestel nu Het verraad van Benschop
“Een meesterwerk,” aldus schrijver/journalist en oud-hoofdredacteur van NOVA
Ad van Liempt.
Als extra vindt u op deze website:
- Op Benschop een kaart van wat waar is gebeurd.
- In de blog leest u over de reacties die de auteur krijgt en staan nieuwe interviews.
- U kunt zelf ook foto’s en tekst toevoegen op mijn verhaal. Meldt u aan en deel uw kennis met anderen. Samen vertellen we het hele verhaal aan de volgende generaties, zodat we niet vergeten wat er in februari 1945 in Benschop is gebeurd.
- Zaten familieleden van u ondergedoken in Benschop en wilt u daar meer over weten? U wenst een oordeel over foto’s of dagboeken uit de oorlog? Vraag het de auteur.
